Koningin Juliana wilde tot twee keer toe scheiden van prins Bernhard, maar dat was – zeker in de jaren ’50 – politiek volstrekt ondenkbaar. Het paar leefde op paleis Soestdijk ‘volstrekt langs elkaar heen’. Dat zegt sociologe Jolande Withuis in de NOS-documentaire ‘Juliana, geen gewone koningin‘, die dinsdagavond om 21.15 uur wordt uitgezonden op NPO 2.
Wilthuis schreef een biografie over de in maart 2004 overleden koningin Juliana, die donderdag verschijnt. Het is de eerste wetenschappelijke biografie van Juliana, een portret van een koningin die toch vooral ‘gewoon’ wilde zijn. De in 1948 tot koningin uitgeroepen Juliana kwam ‘in de greep’ van Greet Hofmand, een gebedsgenezeres die Juliana in de arm nam toen haar vierde dochter Marijke oogproblemen vertoonde. Withuis omschrijft Hofmans en haar getrouwen die Soestdijk binnenkwamen als ‘een sekte’. Bernhard liet via het Duitse weekblad Der Spiegel weten hoe het er aan het hof aan toe ging. Dat leidde tot ingrijpen door de regering: het hof werd in 1956 ‘opgeschoond’.
Tijdens het Lockheed-schandaal in 1976, waarbij Bernhard steekpenningen had aangenomen, hield Juliana hem de hand boven het hoofd. Volgens Withuis geloofde Juliana dat het tussen de twee ‘nog goed zou komen’. Tot haar abdicatie in 1980 regeerde Juliana als een sociaal bewogen koningin. Na 1998 verscheen ze niet meer in het openbaar. Voor haar onderzoek kreeg Withuis geen toegang tot het Koninklijk Huisarchief, maar ze kreeg wel veel materiaal van kinderen en vriendinnen van Juliana.
